*Ian Bremmer*: Πριν χτυπήσει η πανδημία όταν κάνεις μιλούσε για την Ελλάδα με οικονομικούς όρους θα έλεγε ότι πρόκειται για το προβληματικό παιδί, για τη χώρα η οποία μέσα στην τελευταία δεκατρία έχει περάσει τα χειρότερα. Είχατε μια σοβαρή ύφεση, πιο σοβαρή από εκείνη που είχαν οι ΗΠΑ πριν έναν αιώνα. Κι όμως σήμερα η Ελλάδα θεωρείται ως μια από τις πλέον αποτελεσματικές χώρες στον κόσμο σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση αυτής της πανδημίας. Πώς το πετύχατε με δεδομένα τα πολλά προβλήματα που έχετε αντιμετωπίσει;
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Ενδεχομένως ένας από τους λόγους, Ίαν, που αναγκαστήκαμε να λάβουμε αποφάσεις πολύ νωρίς ήταν ότι είχα πλήρη επίγνωση πως είχαμε κάποια κενά στο σύστημα υγείας μας, ως συνέπεια 10 ετών υποεπένδυσης. Γνώριζα πολύ καλά ότι δεν είχαμε το περιθώριο να χάσουμε ούτε μία ημέρα για τον περιορισμό της επιδημίας.
Άρα, τον Μάρτιο λάβαμε τις αποφάσεις πολύ νωρίς. Μία ή δύο εβδομάδες πριν από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και αυτό έκανε διαφορά. Εμπιστευτήκαμε τους ειδικούς, εστιάσαμε πολύ στην επικοινωνία των μηνυμάτων. Επομένως, πείσαμε τους πολίτες ότι αυτό ήταν για προς το συμφέρον τους και είχαμε ένα κύμα λαϊκής στήριξης για τα μέτρα που λάβαμε.
Φυσικά, από επιχειρησιακής άποψης, όπως γνωρίζεις είναι σχετικά εύκολο να κλείνεις μία οικονομία. Σε εκείνη την φάση δεν υπήρχε γνώση του οικονομικού πόνου που αυτό θα επέφερε. Αλλά καταφέραμε να κατανικήσουμε την επιδημία κατά τα πρώτα στάδιά της.
Φτάσαμε ως το καλοκαίρι, αρχίσαμε να ανοίγουμε τον τουρισμό, το κάναμε πολύ οργανωμένα, θα έλεγα με τρόπο τεχνολογικά εξελιγμένο, χρησιμοποιώντας έξυπνους αλγόριθμους που προβλέπουν ποιος πρέπει να εξεταστεί και ποιος όχι. Είχαμε λίγα κρούσματα από εισροές και είδαμε ένα δεύτερο κύμα από τα τέλη Αυγούστου, που προσπαθούμε να περιορίσουμε. Φυσικά χωρίς να εφαρμόζουμε καθολικό lockdown. Αυτό δεν αποτελεί επιλογή που έχουμε στο τραπέζι αυτή τη στιγμή, αλλά όντας σοφότεροι, εφαρμόζουμε κάποιους τοπικούς περιορισμούς.
Επί του παρόντος έχουμε περίπου 300 κρούσματα ανά ημέρα, αν μείνουν σε αυτό το επίπεδο πιστεύω ότι δεν θα υποστούμε οποιαδήποτε πίεση στο σύστημα υγείας.
Η οικονομική ζωή στην Ελλάδα έχει επανεκκινήσει, φτάνοντας σχεδόν στον βαθμό που θα αποκαλούσα φυσιολογικό. Φυσικά εφαρμόζουμε κάποιους περιορισμούς στην κίνηση, σε μπαρ και εστιατόρια. Στα μπαρ δεν επιτρέπουμε οτιδήποτε έχει να κάνει με συγχρωτισμό μεταξύ ορθίων. Τα εστιατόρια κλείνουν στις 12:00 τα μεσάνυχτα. Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική σε κάποιους δημόσιους χώρους, σε κλειστούς χώρους αλλά και στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Και οι πολίτες, κατά το δεύτερο κύμα, έχουν επίσης συμμορφωθεί με τα μέτρα. Δεν έχουμε δει ιδιαίτερα τις διαδηλώσεις κατά της μάσκας που έγιναν σε πολλές άλλες χώρες, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Το 85% των Ελλήνων πιστεύει ότι να φοράς μάσκα είναι σωστό, προκειμένου να προστατεύεις τον εαυτό σου αλλά και τα αγαπημένα σου πρόσωπα. Άρα, πιστεύω ότι επίσης καταφέραμε να πετύχουμε τη συλλογική στήριξη που χρειάζεται ώστε να ξεπεράσουμε και το δεύτερο κύμα.
Φυσικά, όλους μας προβληματίζει το τι θα συμβεί όταν αρχίσουμε να μετακινούμαστε προς τους κλειστούς χώρους αλλά αυτό είναι ένα ερώτημα που κατά πάσα πιθανότητα θα κληθούμε να απαντήσουμε τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο.
*Ian Bremmer*: Ένα από τα πλέον σημαντικά θέματα ήταν ότι η αντίδραση της Ελλάδας δεν ήταν μόνο να προτάξει την επιστήμη αλλά να προτάξει την επιστήμη νωρίς. Τον Φεβρουάριο που πολύ λίγοι έδειχναν ενδιαφέρον για την Κίνα και τι συνέβαινε εκεί, η κυβέρνηση σας ενδιαφέρθηκε. Σε ποιο βαθμό προσπαθούσατε να κάνετε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προσέξουν την αντίδραση της Ελλάδας, που δεν το έκαναν; Είδαμε τι έγινε στην Ισπανία, την Ιταλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο.
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Η Ιταλία ήταν η πρώτη και φυσικά υπέφερε πάρα πολύ. Κοιτάξαμε την Ιταλία και είπαμε «δεν θέλουμε να γίνει αυτό στην Ελλάδα». Πιστεύω υπάρχει μία διαφορά ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ισπανία: εμείς δεν έχουμε ομοσπονδιακό σύστημα, έχουμε μία κυβέρνηση με απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή, άρα μπορούμε να λάβουμε μία απόφαση σήμερα και να την υλοποιήσουμε αύριο. Αυτό κάνει μεγάλη διαφορά όταν κάθε μέρα μετράει και σίγουρα όταν κάθε εβδομάδα μετράει. Επομένως, μπορέσαμε να κινηθούμε πολύ γρήγορα για την εφαρμογή των αποφάσεών μας.
Για εμάς αυτό ήταν ένα αμιγώς μη ιδεολογικό ζήτημα. Αφορούσε την δημόσια υγεία. Και έπειτα από πολλά χρόνια κατά τα οποία η Ελλάδα κατηγορείτο ότι ήταν “ο αδύναμος κρίκος” της Ευρώπης, ο μέσος Έλληνας αισθάνθηκε πολύ καλά βλέποντας θετικά δημοσιεύματα, γιατί λάβαμε πολύ καλή κάλυψη διεθνώς για τις σωστές επιλογές μας. Άρα πιστεύω ότι είναι καλό και για την εικόνα της χώρας, όχι μόνο σε πρώτο χρόνο, αλλά και μεσομακροπρόθεσμα όσον αφορά τις δυνατότητες οικονομικής ανάκαμψης που έχουμε. Και πράγματι πιστεύω ότι οι χώρες που αντιμετώπισαν αποτελεσματικότερα την πανδημία θα ανακάμψουν και ταχύτερα από άλλες.
*Ian Bremmer*: Είναι μια μάχη μεγάλη σε διάρκεια, η Ελλάδα έχει υψηλότερες θερμοκρασίες από πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης αλλά ο καιρός θα κρυώσει, οι άνθρωποι θα χρειαστεί να μπουν μέσα. Τι εργαλεία έχετε ήδη στη διάθεσή σας, ώστε να αρχίσετε να σκέφτεστε για περισσότερους περιορισμούς που ίσως θα χρειαστείτε, πώς θα πάρετε αυτή την απόφαση, ποσό γρηγορά νομίζετε ότι θα χρειαστεί να κινηθείτε;
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Πιστεύω ότι είμαστε πολύ καλοί στην διαχείριση δεδομένων και έχουμε πολύ καλούς δείκτες για να παρακολουθούμε τις τάσεις που ακολουθεί η επιδημία. Φυσικά, το τελικό μέτρο αξιολόγησης είναι ότι δεν θέλεις να δεις την πανδημία να υπερβαίνει τις δυνατότητες του συστήματος υγείας, γι’ αυτό ακόμα προσθέτουμε κλίνες για Covid, μόνιμα κρεβάτια εντατικής θεραπείας, πολύ περισσότερα θα ενταχθούν στο σύστημα τους επόμενους μήνες. Διότι πάντοτε μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα κρεβάτι για διαφορετικές ανάγκες, αλλά δεν πρέπει να το κάνεις σε βάρος του συστήματος υγείας.
Άρα πιστεύω ότι η πραγματική πρόκληση είναι να εξασφαλίζεις ότι οι άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι τους, στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, στον ιδιωτικό αλλά και στον δημόσιο τομέα. Ολο αυτό είναι κάτι καινούργιο: να κρατάς τα σχολεία ανοικτά όσο πιο πολύ μπορείς, κάναμε τη μάσκα υποχρεωτική ακόμη και στο νηπιαγωγείο, την κάναμε υποχρεωτική από την ηλικία των τεσσάρων. Υπήρξαν αρκετές αντιδράσεις αλλά μπορώ να σας πω ότι τα παιδιά είναι αρκετά υπάκουα και ακόμη και αν δεν πετύχουμε εντελώς, έχουμε ήδη αρκετά παιδιά που φοράνε μάσκα. Είχαμε πολύ λίγα προβλήματα με τα σχολεία μέχρι τώρα, οπότε όσο το δυνατόν περισσότερο μπορούμε θα προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τα σχολεία ανοιχτά.
Η πρόκληση θα είναι και σε τομείς όπως η διασκέδαση, θέατρα, κινηματογράφοι για το αν θα μπορούν να λειτουργούν με ένα σαφώς μειωμένο αριθμό θεατών και τι είδους πρόσθετα οικονομικά κίνητρα μπορείς να τους δώσεις προκειμένου να ανταπεξέλθουν σε αυτό που θα είναι για αυτούς ένας δύσκολος χειμώνας. Και επίσης ο τομέας των τροφίμων και των ποτών.
Ένα μέτρο, το οποίο μπορεί να σας φανεί ασήμαντο, αλλά στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντικό: επιδοτούμε θερμάστρες εξωτερικών χώρων για εστιατόρια, ούτως ώστε οι πελάτες να μπορούν να καθίσουν έξω για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Βλέπετε δεν βρέχει τόσο στην Ελλάδα, οπότε κάποιος μπορεί να καθίσει έξω και τον Δεκέμβριο εάν δεν κάνει πολύ κρύο. Προσπαθούμε να κρατήσουμε τους ανθρώπους σε ανοικτούς χώρους όσο περισσότερο μπορούμε.
Και φυσικά έχουμε ένα μεγάλο πακέτο οικονομικής στήριξης. Θα δαπανήσουμε συνολικά 24 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους προκειμένου να στηρίξουμε την οικονομία μας. Και νομίζω ότι πράξαμε ότι ήταν ενδεδειγμένο, από μερική απασχόληση και εφάπαξ επιδόματα σε άτομα που ήταν σε αναγκαστική άδεια, μέχρι άμεση παροχή ρευστότητας σε εταιρείες με δάνεια ουσιαστικά μηδενικού επιτοκίου που παρείχε η κυβέρνηση με βάση την απώλεια εσόδων, επειδή θέλαμε να παρακάμψουμε τον τραπεζικό δανεισμό.
Και ίσως αυτός είναι ένα λόγος που, αν δείτε την πορεία της οικονομίας τους πρώτους έξι μήνες του 2020, η ύφεση είναι πιο χαμηλή τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Πολλοί πίστευαν ότι η Ελλάδα θα καταστραφεί λόγω της εξάρτησης μας από τον τουρισμό. Δεν συνέβη και ελπίζω ότι δεν θα συμβεί.
*Ian Bremmer*: Για πολλούς Ευρωπαίους η Ελλάδα βρίσκεται τους τελευταίους μήνες μεταξύ των πρωταγωνιστών των γεγονότων. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν σε ένα έκτακτο προϋπολογισμό και βοήθεια για τις χώρες του Νότο, έχει αυτό αλλάξει το πώς βλέπουν στην Ελλάδα τους Γερμανούς, τους βόρειοευρωπαίους, τις Βρυξέλλες; Αισθάνεστε ότι η έννοια Ευρώπη γίνεται πιο εύρωστη, ή τουλάχιστον πιο ολοκληρωμένη λόγω του κορονοϊού;
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Νομίζω έχεις δίκιο, αυτό είναι καλό ερώτημα, και πιστεύω ότι αυτό που πετύχαμε ως Ευρώπη στην τελευταία συνοδό ήταν εξαιρετικά σημαντικό. Αλλά επίσης θεωρώ ότι βοηθάει το γεγονός -τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την Ελλάδα- ότι η αξιοπιστία της χώρας έχει αποκατασταθεί. Δεν υπήρξε ανησυχία ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να ξοδέψει τα χρήματα χωρίς σύνεση. Ασφαλώς και υπάρχουν περιορισμοί οι οποίοι ισχύουν για όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά θεωρώ σημαντικό το ότι η Ελλάδα έχει αποκαταστήσει την πολιτική της αξιοπιστία και ασφαλώς λαμβάνουμε σημαντικά ποσά σε σχέση με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ μας, ανήκουμε στους σημαντικά ωφελούμενους αυτού του πακέτου και σκοπεύουμε να το ξοδέψουμε με σύνεση.
Έχω δημόσια δηλώσει στην Ελλάδα ότι δεν πρόκειται να δαπανήσουμε αυτά τα χρήματα σε παροχές και επιδοτήσεις εδώ κι εκεί. Εγώ θέλω αυτά τα χρήματα να διατεθούν για πραγματικές επενδύσεις, για πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Δεν θα υπερέβαλλα εάν το αποκαλούσα «το Σχέδιο Μάρσαλ για την Ευρώπη», σίγουρα για την Ελλάδα δεν συνιστά υπερβολή. Η Ελλάδα πρόκειται να λάβει συνολικά κοντά στα 70 δισ. ευρώ στα επόμενα έξι χρόνια, ένα πολύ σημαντικό ποσό. Και είναι η δουλειά μας να εξασφαλίσουμε ότι αυτά τα χρήματα θα απορροφηθούν και θα δαπανηθούν με σύνεση σε προγράμματα με υψηλό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, εστιασμένα και σε ευθυγράμμιση με τις Ευρωπαϊκές προτεραιότητες. Αλλά σίγουρα αυτό που συνέβη στις Βρυξέλλες έχει βοηθήσει την εικόνα της Ευρώπης, σίγουρα στην Ελλάδα.
*Ian Bremmer*: Ας περάσουμε σε ένα πιο δύσκολο θέμα, την Τουρκία. Κάνατε μια ομιλία στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα, όπου καλέσατε τον πρόεδρο Ερντογάν να δώσει μια ευκαιρία στην διπλωματία. Σιγουρά υπάρχουν πολλοί διεθνείς σύμμαχοι στους οποίους βασίζεται η Ελλάδα, περιλαμβανομένου του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Πομπέο, ο οποίος ήταν στη χώρα σας αυτή την εβδομάδα. Είναι αποτελεσματική η διεθνής διπλωματία τώρα, καθώς υπήρξε η αίσθηση ότι μόλις πριν από λίγες εβδομάδες οι δυο χώρες είχαν φτάσει στο χείλος του πολέμου.
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Ήταν ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι, θέλω να ξεκαθαρίσω απόλυτα ότι η Ελλάδα δεν ενεπλάκη σε καμία κλιμάκωση ή πρόκληση. Αφορά στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, μια διαφωνία που έχουμε για χρόνια με την Τουρκία και την οποία δεν έχει καταστεί δυνατόν να επιλύσουμε. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο όταν υπάρχουν περιοχές που δεν έχουν οριοθετηθεί καμία πλευρά δεν πρέπει να επιδίδεται σε μονομερείς ενέργειες έως ότου το πρόβλημα επιλυθεί και μπορεί να επιλυθεί με δυο τρόπους: Είτε με διαπραγμάτευση, είτε πηγαίνοντας την υπόθεση σε κάποιο διεθνές δικαστήριο, στην προκειμένη περίπτωση στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, προκειμένου να σου το λύσει.
Η Τουρκία δεν έκανε τίποτα από τα δυο. Έστειλε ένα ερευνητικό σκάφος σε μια περιοχή την οποία θεωρούμε ότι είναι Ελληνική ΑΟΖ συνοδευόμενο από γύρω στα 20 πολεμικά πλοία, καθώς επίσης επιδόθηκε σε μια ρητορική εναντίον της Ελλάδας, εξαιρετικά πολεμοχαρή και εντελώς εχθρική. Φυσικά κι εμείς κινητοποιήσαμε τον στόλο μας και φτάσαμε σε ένα σημείο που θεωρώ ότι είναι καλό ότι το τουρκικό πλοίο έχει επιστρέψει στο λιμάνι του και έχουμε συμφωνήσει σε κατ’ αρχήν διερευνητικές συνομιλίες, οι οποίες είναι και η πρώτη φάση πριν μπούμε σε μια επίσημη διαπραγμάτευση, προκειμένου να καθίσουμε και να δούμε αν μπορούμε να βρούμε κάποια λύση μέσω διαπραγμάτευσης για το θέμα.
Αλλά ναι, η διεθνής διπλωματία έχει παίξει ρόλο, πιστεύω ότι έγινε ξεκάθαρο σε πολλούς διεθνείς παράγοντες ότι αυτή δεν ήταν μόνο μια διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας ή μεταξύ της Τουρκίας και της Κύπρου, καθώς η Τουρκία εξακολουθεί την ίδια δραστηριότητα και πηγαίνει κι ένα βήμα παραπέρα, κάνοντας παράνομες γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ. Όμως αυτή δεν είναι διαφορά ανάμεσα στην Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο, είναι μία διαφορά ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τουρκία, καθώς διακυβεύονται στρατηγικά συμφέροντα της Ευρώπης.
Είναι επίσης ένα ζήτημα το οποίο οφείλει να απασχολεί και τις ΗΠΑ. Όπως γνωρίζετε οι ΗΠΑ έχουν ανανεώσει το ενδιαφέρον τους για την Ανατολική Μεσόγειο, δεν επιθυμούν δυνάμεις αποσταθεροποίησης σε αυτό το μέρος του κόσμου. Γι’ αυτό νομίζω η επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Πομπέο στην Ελλάδα είναι τόσο σημαντική.
Και επίσης υπάρχει αυτό το νέο πλέγμα συμμαχιών που διαμορφώνεται. Η συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ελλάδα έχει εξαιρετικές σχέσεις τόσο με τα ΗΑΕ όσο και με το Ισραήλ, υπάρχουν τριμερείς στις οποίες συμμετέχουν το Ισραήλ, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Αίγυπτος. Υπάρχουν πολλές χώρες που σκέφτονται με παρόμοιο τρόπο. Η Τουρκία επιλέγει να κινηθεί σε διαφορετική κατεύθυνση. Μακάρι να μην ήταν έτσι τα πράγματα, μακάρι να είχαμε μια πολύ εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία, όχι μόνο ως γείτονα αλλά και ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αλλά νομίζω αυτή η διπλωματική πίεση, η προσέγγιση με καρότο και μαστίγιο, με την Ευρώπη να απειλεί με κυρώσεις οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν μεγάλες συνέπειες στην Τουρκική οικονομία με δεδομένη την κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή, με τη λίρα να χάνει συνεχώς αξία έναντι του δολαρίου και του ευρώ. Πιστεύω ότι αυτή η διεθνής διπλωματική προσπάθεια είχε σαν αποτέλεσμα να είμαστε τουλάχιστον συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι μπορούμε να δώσουμε μια ευκαιρία στη διπλωματία κι αυτό είναι κάτι που θα προσπαθώ πάντα να κάνω.
*Ian Bremmer:* Οι Ευρωπαίοι είναι ιστορικά διχασμένοι σε πολλά ζητήματα και η Τουρκία σίγουρα ήταν ένα όπου έπαιζαν πολλά συμφέροντα. Αισθάνεστε ότι αυτό έχει δώσει στην Τουρκία μεγαλύτερη ευελιξία; Σας έχει προκαλέσει αυτό περισσότερα προβλήματα; Ή θεωρείτε ότι οι Ευρωπαίοι βρίσκονται σε καλό σημείο σε ό,τι αφορά αυτό το ζήτημα, από τη σκοπιά της Ελλάδας;
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Πιστεύω ότι οι Ευρωπαίοι κατανοούν πολύ καλύτερα τώρα την κατάσταση απ’ ότι πριν από έξι μήνες. Και σε ένα βαθμό αυτό είναι ένα ζήτημα αρχών, πως αν τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτους μέλους δεχθούν επίθεση, πρόκειται για επίθεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλά είναι και θέμα καθαρής γεωπολιτικής ισχύος. Εάν αυτή είναι μια κρίσιμη περιοχή για την Ευρώπη και δεν θέλουμε να είμαστε απλώς μια ήπια οικονομική δύναμη, εάν θέλουμε να ασκήσουμε μεγαλύτερη γεωπολιτική επιρροή, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τους μοχλούς της ισχύος μας, οι οποίοι σε αυτή την περίπτωση είναι οικονομικοί. Διότι έχουμε πολύ μεγάλη οικονομική επιρροή. Πρέπει να είμαστε περισσότερο παρόντες και πιο απαιτητικοί όταν χαράζουμε πολιτικές στην άμεση γειτονιά μας. Αυτό δεν είναι για κάτι που συμβαίνει στην άλλη άκρη του κόσμου. Οπότε δεν μπορούμε να βάλουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί.
*Ian Bremmer*: Τώρα, πολύ πρόσφατα είχαμε το ξέσπασμα ενός ακόμη πολέμου ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζαν και στην Αρμενία. Οι περισσότερες χώρες ζήτησαν άμεση κατάπαυση του πυρός, όμως η αντίδραση της Τουρκίας ήταν διαφορετική, άμεσα καταδικάζοντάς την Αρμενία και υποστηρίζοντας το Αζερμπαϊτζάν. Πόσο σημαντικό είναι αυτό τόσο για την Ελλάδα όσο και για την περιοχή;
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Εμείς συνταχθήκαμε άμεσα με τις εκκλήσεις για άμεση κατάπαυση του πυρός και εγείρει ερωτήματα για το ποιος θέλει να σπεύσει να εμπλακεί σε μια ένοπλη σύρραξη στην ευρύτερη περιοχή αντί να δώσει μια ευκαιρία στη διπλωματία. Αλλά ας δούμε πώς θα εξελιχθεί όλη αυτή η κατάσταση. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι μια άμεση κατάπαυση του πυρός και να δώσουμε στα θεσμικά κανάλια της διπλωματίας που ασχολούνται με το ζήτημα την δυνατότητα να ενεργοποιηθούν εκ νέου αντί να έχουμε στρατιωτικές εμπλοκές, όπως φαίνεται να έχει αυτή τη στιγμή η κατάσταση.
*Ian Bremmer*: Ένα τελευταίο σημείο στο θέμα των εντάσεων: Υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι οι προσφυγές γίνονται πολιτικά πιόνια μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Προφανώς στην εποχή του κορονοϊού εκείνοι που πλήττονται περισσότερο είναι εκείνοι που έχουν εκτοπιστεί, εκείνοι που δεν έχουν οικονομικές δυνατότητες. Πώς αντιμετωπίζετε αυτή την πρόκληση;
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Πρώτα απ’ όλα θέλω να επισημάνω ότι η ελληνική Ακτοφυλακή έσωσε χιλιάδες ανθρώπους τα τελευταία χρονιά και η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα μας είναι να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή στη θάλασσα. Αλλά έχουμε επίσης της ευθύνη να προστατεύσουμε τα σύνορα μας και φυσικά τα άτομα που καταλήγουν να έρθουν στην Ελλάδα θα έχουν ανθρώπινη μεταχείριση, θα έχουν δίκαιη μεταχείριση. Έχουμε μία νέα διαδικασία χορήγησης ασύλου, οπότε εκδίδουμε τελεσίδικες αποφάσεις πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι πριν.
Αλλά βεβαίως αυτό είναι ένα πρόβλημα το οποίο απαιτεί μια ευρωπαϊκή απάντηση. Αλλά από το 2016, όταν η Ευρώπη απέτυχε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πολλοί θεώρησαν ότι το πρόβλημα δεν υπήρχε και αφορούσε μόνο κράτη μέλη τα οποία τύχαινε να βρίσκονται στο εξωτερικό σύνορο της Ευρώπης, για να το αντιμετωπίσουν. Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δίκαιο και δεν μπορώ να το δεχτώ, είναι θέμα αρχής.
Γι’ αυτό θα συνεχίσουμε να φροντίζουμε τους ανθρώπους που φτάνουν στην Ελλάδα με ανθρώπινο τρόπο και θα φροντίσουμε να επιταχύνουμε τις διαδικασίες αιτημάτων χορήγησης ασύλου. Για εκείνους που θα λαμβάνουν άσυλο θα είναι ευπρόσδεκτοι να ενσωματωθούν στην Ελλάδα ή να επιλέξουν να πάνε κάπου αλλού. Αλλά για εκείνους των οποίων τα αιτήματα απορρίπτονται πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι θα έχουμε οργανωμένες επιστροφές στις χώρες προέλευσης τους, γιατί μπορώ να σας πω ότι τώρα δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο.
*Ian Bremmer*: Την τελευταία φορά που μιλήσαμε σε αυτή της εκπομπή δεν ήσασταν ακόμη Πρωθυπουργός της Ελλάδας. Εάν σήμερα μπορούσατε να γυρίσετε το χρόνο πίσω και να πείτε ένα πράγμα στον Κυριάκο του Απρίλη του 2019, τι θα ήταν αυτό;
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Θα μπορούσα να πω «πέταξε όλα σου τα σχέδια», γιατί συνέβησαν τόσα απροσδόκητα πράγματα έκτοτε. Θυμάμαι ότι την τελευταία φορά που συναντηθήκαμε το θέμα της συζήτησής μας ήταν κυρίως η οικονομία, κανείς δεν σκεπτόταν τον Covid ή την γεωπολιτική κρίση με την Τουρκία ή τα νέα προβλήματα στο μεταναστευτικό. Αλλά και πάλι θα υποστήριζα πως όταν κάθεσαι στην καρέκλα του Πρωθυπουργού αντιλαμβάνεσαι τα πολλαπλά προβλήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσεις.
Αυτό που πιστεύω ότι πρέπει να κάνεις είναι να ξεχωρίζεις τις διαφορετικές ενότητες και να ασχολείσαι με ένα πρόβλημα τη φορά, να κατανέμεις τον χρόνο σου με αποτελεσματικό τρόπο και να σιγουρεύεσαι -όπως είπα και πριν- να μην μένεις κολλημένος σε διαδικασίες διαχείρισης κρίσεων, αλλά να αφιερώνεις χρόνο για να σχεδιάζεις τις μακροπρόθεσμες αλλαγές.
*Ian Bremmer*: Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης, χάρηκα που σας ξαναείδα κύριε.
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Ευχαριστώ πολύ, ήταν χαρά μου που μιλήσαμε Ian.
