Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην εκδήλωση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης των εκκρεμών συντάξεων της περιόδου 2016-21

Κύριοι Υπουργοί, κύριοι Υφυπουργοί, κυρίες και κύριοι Γενικοί Γραμματείς,

Ξεφύλλιζα την ομιλία μου καθώς άκουγα τις παρουσιάσεις και σκέφτηκα να μη σας επιβαρύνω, επαναλαμβάνοντας ακόμα μια φορά τα πολύ ουσιαστικά τα οποία ειπώθηκαν και να μιλήσω λίγο πιο προσωπικά, αλλά και λίγο πιο πολιτικά γι΄ αυτό το πολύ σημαντικό επίτευγμα το οποίο παρουσιάζουμε σήμερα.

Όταν κάλεσα στο τηλέφωνο τον Κωστή Χατζηδάκη, τον Ιανουάριο του 2021, να του ζητήσω να αναλάβει Υπουργός Εργασίας, υπήρχε μία παύση στο τηλέφωνο. Λέω: «Κωστή είσαι εκεί, όλα εντάξει;» Μου λέει: «Βεβαίως Πρόεδρε, να πάω στο Υπουργείο Εργασίας». «Καταλαβαίνεις, του λέω, πόσο δύσκολη είναι αυτή η αποστολή». Αισθάνθηκα ότι τον αιφνιδίασα. Το πρώτο πράγμα το οποίο σκέφτηκα να του πω για να τον ενθαρρύνω, ότι εν πάση περιπτώσει από τις δυσκολίες που θα πας εκεί και θα βρεις, δεν κινδυνεύεις να σου πέσουν και τα μαλλιά, οπότε είσαι σχετικά ασφαλής, τουλάχιστον ως προς αυτό τον τομέα.

Σήμερα, με πολύ μεγάλη ικανοποίηση μπορώ να σας πω ότι η επιλογή μου αυτή δικαιώθηκε στο ακέραιο.

Και θέλω να ξεκινήσω, λέγοντας ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στην ηγεσία του Υπουργείου, πρώτα και πάνω από όλα στον Κωστή (Χατζηδάκη), στον Υφυπουργό, Πάνο Τσακλόγλου, ο οποίος πήγε στο Υπουργείο λίγο νωρίτερα, στη Γενική Γραμματέα, Παυλίνα Καρασιώτου. Σε όλη, όμως, την διοίκηση του Υπουργείου, στον Διοικητή του ΕΦΚΑ, σε όλα τα συναρμόδια Υπουργεία τα οποία υποστήριξαν αυτή την πολύ σημαντική πρωτοβουλία. Αλλά πρωτίστως -και θα επανέλθω σε αυτούς- στους υπαλλήλους του ΕΦΚΑ που έγιναν συμμέτοχοι αυτής της πολύ μεγάλης εθνικής προσπάθειας με ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό αλλά και οικονομικό αποτύπωμα.

Πιστεύω ότι από όλο αυτό το εγχείρημα, το οποίο παρουσιάσαμε σήμερα, πρέπει να κρατήσουμε τρία συμπεράσματα ως υποδείγματα καλών πρακτικών για τις δημόσιες πολιτικές τις οποίες η δική μας κυβέρνηση επιθυμεί να ασκεί.

Καταρχάς, θέλω να επισημάνω ότι το τεράστιο πρόβλημα των εκκρεμών συντάξεων δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο. Αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας στους απόμαχους της εργασίας. Να μπορεί να τους χορηγεί τη σύνταξή τους χωρίς καθυστέρηση, το συντομότερο δυνατό.

Δεν νομίζω ότι επ΄ αυτού μπορεί να υπάρχει οποιαδήποτε διαφορετική άποψη, εκτός εάν πιστεύουμε -όπως είπε και ο Κωστής (Χατζηδάκης)- ότι έχουμε υποχρέωση να ταλαιπωρούμε τους εργαζόμενους για να εξυπηρετούμε ενδεχομένως κάποια πολύ λίγα συμφέροντα τα οποία μπορεί να έχουν κάποιο όφελος από όλη αυτή την κατάσταση την οποία παραλάβαμε το 2019 όταν ήρθαμε στα πράγματα.

Ιδεολογικό πρόσημο μπορεί να υπάρχει, παραδείγματος χάρη, αγαπητέ μου Πάνο (Τσακλόγλου), αν υποστηρίζουμε ή δεν υποστηρίζουμε την έννοια του κεφαλαιοποιητικού συστήματος για τις επικουρικές συντάξεις. Εκεί, καταλαβαίνω, υπάρχουν κάποιες ιδεολογικές διαφωνίες. Αλλά στο ζήτημα της απονομής των συντάξεων, σίγουρα όλοι πρέπει να συμφωνούμε ότι οι συντάξεις πρέπει να απονέμονται το συντομότερο δυνατό.

Και η αλήθεια είναι ότι το 2019 παραλάβαμε -το περιέγραψαν και οι προηγούμενοι ομιλητές- μία κατάσταση τραγική.

Εκκρεμότητες οι οποίες ήρθαν από το παρελθόν. Μία εξαιρετικά πρόχειρη δημιουργία του ΕΦΚΑ, ως αποτέλεσμα συγχώνευσης πολλών ασφαλιστικών οργανισμών, η οποία ουσιαστικά είχε μείνει, στην πράξη, στα χαρτιά. Και πράγματι ξεκίνησε μια σημαντική προσπάθεια από τον Γιάννη Βρούτση, η οποία επιταχύνθηκε με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς από τον Κωστή Χατζηδάκη.

Αλλά τα συμπεράσματα, τα οποία θέλω να κρατήσουμε από αυτήν την παρουσίαση, είναι τρία: Το πρώτο, ότι το δημόσιο, το κράτος μάλλον, μπορεί να συνεργαστεί με τον ιδιωτικό τομέα για να μπορεί να υλοποιεί ταχύτερα και αποτελεσματικότερα δημόσιες πολιτικές.

Αυτό, νομίζω, το αποδείξαμε στην πράξη και μέσα από συνεργασία με πιστοποιημένους δικηγόρους για την έκδοση των συντάξεων, αλλά και μέσα από την επιστράτευση δυνάμεων του ιδιωτικού τομέα, εταιρειών συμβούλων, όπως η PwC, εταιρειών πληροφορικής που ούτως ή αλλιώς δουλεύουν με το δημόσιο, έτσι ώστε να μπορέσουμε μέσα από αυτή τη δημιουργική ώσμωση να περάσουμε και στο δημόσιο βέλτιστες πρακτικές λειτουργίες.

Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι δεν μπορούμε να πάμε πουθενά χωρίς τη χρήση της τεχνολογίας. Εκεί νομίζω ότι και η συνεισφορά του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του επιτελείου του Κυριάκου Πιερρακάκη υπήρξε απολύτως καθοριστική.

Ό,τι δεν μπορούμε να μετρήσουμε, δεν μπορούμε να το αξιολογήσουμε. Kαι αυτό με φέρνει στο τρίτο συμπέρασμα, ότι μπορούμε να προχωράμε σε αλλαγές του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο σκληρός πυρήνας του κράτους, δημιουργώντας πλαίσια κινήτρων και αντικινήτρων, για να αλλάξουμε συμπεριφορές και να πετύχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Θυμάμαι ότι όταν ο Κωστής (Χατζηδάκης) εισηγήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο να λειτουργεί ο ΕΦΚΑ, ουσιαστικά με διαφορετικούς κανόνες απ’ ό,τι λειτουργούν άλλα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και εξήγησε αυτή την πρωτοβουλία του, αναλύοντας την εξαιρετικά μεγάλη σημασία που έχει ο ΕΦΚΑ στο συνολικό πλαίσιο των δημόσιων πολιτικών, συμφώνησα πολύ γρήγορα σε αυτή του την εισήγηση.

Και συμφώνησα, όχι μόνο γιατί ο ΕΦΚΑ καλύπτει τις ανάγκες 6,5 εκατομμυρίων ασφαλισμένων Ελλήνων και γιατί -όπως είπε ο Κωστής- το 48% των παραπόνων στο Συνήγορο του Πολίτη είχαν να κάνουν με τον ΕΦΚΑ. Αλλά και γιατί έβλεπα στον ΕΦΚΑ ένα «πιλότο», ένα μοντέλο το οποίο με βεβαιότητα μπορούμε να το εφαρμόσουμε και σε άλλους δημόσιους οργανισμούς. Και αυτό ξεκινάει μέσα από την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τους ίδιους τους εργαζόμενους, οι οποίοι πια γνωρίζουν ότι μέσα από την αξιοποίηση εργαλείων αξιολόγησης και μέτρησης απόδοσης μπορούν να είναι οι ίδιοι ωφελημένοι.

Όταν ο επιμελής εισηγητής του ΕΦΚΑ, όταν ένας εργαζόμενος ο οποίος ξέρει ότι δουλεύει πολύ σκληρά και βγάζει περισσότερες αποφάσεις από ό,τι μπορεί να βγάζει κάποιος άλλος συνάδελφός του, όταν ο υπάλληλος αυτός γνωρίζει ότι αυτή η εργασία του, καταρχάς, δεν θα γίνει γνωστή και δεν θα ανταμειφθεί με κάποιο τρόπο, θα πρέπει να στηριζόμαστε αποκλειστικά και μόνο στον πατριωτισμό των υπαλλήλων αυτών για να μπορέσουμε να τους ενθαρρύνουμε να βελτιώσουν την απόδοσή τους.

Αυτό αλλάζει. Έχει ήδη αλλάξει στον ΕΦΚΑ. Και γι’ αυτό και επιμένω πολύ στα πριμ παραγωγικότητας. Το ίδιο κάνουμε και στην Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, θα το κάνουμε και σε άλλους οργανισμούς του δημοσίου τομέα, τα πριμ με τα οποία μπορούν να επιβραβεύουν εκείνους τους υπαλλήλους οι οποίοι πιάνουν και ξεπερνούν τους στόχους που έχει θέσει η διοίκηση.

Άρα ένα διαφορετικό μοντέλο λειτουργίας πια για το ίδιο το κράτος, έτσι ώστε να μπορούν οι κρατικές υπηρεσίες να ανταγωνίζονται σε αποτελεσματικότητα και σε παραγωγικότητα τον ιδιωτικό τομέα.

Και αυτό νομίζω είναι κάτι το οποίο έχουμε κάθε λόγο, όλους μας να μας κάνει πολύ υπερήφανους.

Για τα αποτελέσματα των πολιτικών μίλησαν αναλυτικά οι προλαλήσαντες. Νομίζω ότι είναι πράγματι εντυπωσιακά. Και είναι εντυπωσιακά διότι ακριβώς όλοι μας, πιστεύω, είχαμε υποτιμήσει την περιπλοκότητα του εγχειρήματος το οποίο κληθήκαμε, κληθήκατε, μάλλον, να αντιμετωπίσετε.

Διότι σε αντίθεση με την επιχείρηση εμβολιασμού, η οποία σχεδιάστηκε εξαρχής σε μία λευκή κόλλα χαρτί, εδώ είχαμε να διαχειριστούμε εκκρεμότητες του παρελθόντος αλλά και έναν οργανισμό ο οποίος έπρεπε να λειτουργεί καθημερινά και να αντιμετωπίσει και τις εκκρεμότητες του παρελθόντος αλλά και την τρέχουσα δουλειά, η οποία προφανώς συσσωρεύεται κάθε μέρα με εκκρεμείς συντάξεις οι οποίες πρέπει να απονεμηθούν.

Και το γεγονός ότι καταφέρατε να εκδώσετε 470.000 συντάξεις, πάνω από 470.000 συντάξεις σε 22 μήνες, είναι πράγματι ένας πολύ-πολύ εντυπωσιακός αριθμός.

Κράτησα αυτό το οποίο είπε ο Κωστής (Χατζηδάκης), ότι ένας στους έξι συνταξιούχους σήμερα στη χώρα μας έχει πάρει τη σύνταξή του, έχει εκδοθεί η σύνταξή του τους τελευταίους 22 μήνες. Αυτό αφορά το παρελθόν.

Και αυτό το οποίο αφορά το παρόν, βέβαια, είναι ότι πια μπορούμε να εκδίδουμε κύριες συντάξεις μέσα σε δύο μήνες, ανταγωνιζόμενοι τις πιο σύγχρονες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς να υπολειπόμαστε σε τίποτα από άλλες χώρες που θεωρούνται πιο προηγμένες στον κρίσιμο αυτό τομέα άσκησης δημόσιας πολιτικής.

Και βέβαια, όπως ειπώθηκε, δεν σταματάμε εδώ. Υπάρχουν πολλά ακόμα τα οποία πρέπει να γίνουν, ο κ. Κεφαλογιάννης δε θα μας εγκαταλείψει έτσι σύντομα, όπως ενδεχομένως να ήλπιζε, ούτε η ομάδα του. Υπάρχει πολλή δουλειά ακόμα η οποία πρέπει να γίνει και στις επικουρικές συντάξεις και στις διεθνείς συντάξεις και στα εφάπαξ και πολλή δουλειά ακόμα για να βελτιώσουμε ακόμα περισσότερο το επίπεδο εξυπηρέτησης των πολιτών από τον ΕΦΚΑ.

Το 1555 ήταν μία επανάσταση. Το ακούω από παντού και νομίζω ότι κι αυτή είναι μία πολιτική η οποία δεν έχει κομματικό και ιδεολογικό χρώμα. Το γεγονός ότι μπορούν πια συμπολίτες μας να παίρνουν τηλέφωνο, για σύνθετα μάλιστα ερωτήματα, να τους καλούν πίσω μετά από κάποιες μέρες με απάντηση. Αυτά είναι πρωτόγνωρα πράγματα για την ελληνική Δημόσια Διοίκηση.

Όπως πρωτόγνωρα είναι τα ηλεκτρονικά ΚΕ.Π.Α., πρωτόγνωρο είναι το γεγονός ότι μπορείς να κανονίσεις ένα ραντεβού πια με τον ΕΦΚΑ ηλεκτρονικά.

Και επιμένω πάρα πολύ ότι αυτές είναι οι πρωτοβουλίες που χτίζουν σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ του κράτους και των πολιτών, ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν ότι το κράτος τους σέβεται και τους αντιμετωπίζει με αξιοπρέπεια, ειδικά τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας. Διότι αυτή είναι μία πολιτική που έχει βαθύ κοινωνικό αποτύπωμα.

Σκεφτείτε -δηλαδή προσπαθώ πάντα να το κάνω δικό μου- τι σημαίνει για έναν άνθρωπο ο οποίος περιμένει τη σύνταξή του και πρέπει να περιμένει δύο ή τρία χρόνια. Πως ζουν αυτοί οι άνθρωποι, πως ζούσαν αυτοί οι άνθρωποι;

Κάποιοι όντως στην κυριολεξία, έχει δίκιο ο Πάνος (Τσακλόγλου), βρέθηκαν στο δρόμο, επειδή το κράτος δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στη στοιχειώδη του υποχρέωση απέναντί τους. Και αυτοί είναι οι πιο αδύναμοι, δεν τους ακούγαμε, ήταν κάτω από το ραντάρ πολύ συχνά, έπεφταν κάτω από το επίπεδο της φτώχειας.

Άρα είναι μία πολιτική αυτή την οποία υλοποιούμε, η οποία έχει ένα πολύ ουσιαστικό κοινωνικό πρόσημο στήριξης των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας. Και βέβαια, επειδή είμαστε σε μία εποχή μεγάλων δυσκολιών, μεγάλης παγκόσμιας κρίσης ως προς τον τομέα της αύξησης του πληθωρισμού, ένα εισαγόμενο φαινόμενο το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε σε πολλά επίπεδα.

Το Υπουργείο, προφανώς και σε συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών, στηρίζει τους συνταξιούχους και γι΄ αυτό αναμένουμε μία πολύ ουσιαστική αύξηση των συντάξεων η οποία θα ξεπεράσει το 7% από 1/1/2023, σε συνδυασμό με την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, που θα ευνοήσει και αυτή πολλούς συνταξιούχους. Αλλά και το έκτακτο επίδομα στήριξης των 250 ευρώ το οποίο θα δοθεί τον Δεκέμβριο και αυτό με τη σειρά του θα έρθει να στηρίξει τους χαμηλοσυνταξιούχους οι οποίοι θα είναι και οι πρώτοι ωφελημένοι από την αύξηση των συντάξεων, καθώς κατά κανόνα είναι αυτοί οι οποίοι δεν έχουν ουσιαστικά προσωπική διαφορά.

Άρα θέλω να κλείσω, ευχαριστώντας και πάλι την ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και τον Υπουργό προσωπικά για το πολύ πλούσιο έργο το οποίο έχει παραχθεί αυτούς τους 22 μήνες.

Αλλά να ευχαριστήσω, πρώτα και πάνω από όλα, τους υπαλλήλους του ΕΦΚΑ. Και να σταθώ και εγώ με τη σειρά μου στον Νίκο Πουλιόπουλο και στον Κώστα Κούρκουλο, οι οποίοι στην κυριολεξία έδωσαν τη ζωή τους για να μπορέσουν να κάνουν τη δουλειά τους πέρα και πάνω από αυτό το οποίο απαιτούσαν οι τυπικές τους υποχρεώσεις. Και νομίζω ότι έχουμε κάθε λόγο να τους θυμόμαστε σήμερα, να τους τιμούμε και να τους αφιερώσουμε, όχι μόνο τη σημερινή εκδήλωση αλλά και αυτή την πολύ σημαντική επιτυχία την οποία παρουσιάζουμε σήμερα.

Σας ευχαριστώ πολύ.