Kate Garraway: Έχουμε τώρα μαζί μας, από την Αθήνα, τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Χαρά μας να σας υποδεχόμαστε σήμερα το πρωί. Καταστροφικές πυρκαγιές έπληξαν τη χώρα σας, την τουριστική βιομηχανία και όλους όσους επηρεάζονται από αυτό. Πείτε μας τι νεότερο υπάρχει. Υπάρχει υποχώρηση του φαινομένου;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς σας ευχαριστώ που με φιλοξενείτε στην εκπομπή σας, επιτρέψτε μου να θέσω κάποια πράγματα στο σωστό πλαίσιο. Όπως γνωρίζετε, πάντοτε εκδηλώνονταν πυρκαγιές στη Μεσόγειο, εδώ και χιλιετίες. Αυτό που άλλαξε τα προηγούμενα χρόνια, ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, είναι η έντασή τους. Πράγματι, είχαμε μία καταστροφική φωτιά στη Ρόδο, όμως επηρέασε λιγότερο από το 15% του νησιού, το 15%. Το νησί έχει επιστρέψει πλήρως στην κανονικότητα. Δεν υπάρχουν ενεργές εστίες αυτή τη στιγμή και η πρόγνωση του καιρού για τις επόμενες 15 ημέρες είναι σχετικά καλή.
Οφείλω επίσης να επισημάνω ότι στη Ρόδο δεν χάθηκε ούτε μία ανθρώπινη ζωή, ούτε αναφέρθηκαν τραυματισμοί. Καταφέραμε να απομακρύνουμε 20.000 ανθρώπους με απόλυτη ασφάλεια. Κατανοούμε ότι επισκέπτες υπέστησαν ταλαιπωρία, όμως μπορώ με χαρά να σας πω ότι η Ρόδος είναι πιο φιλόξενη παρά ποτέ. Το νησί έχει επιστρέψει στην κανονικότητα.
Και για όλους όσοι υποχρεώθηκαν να διακόψουν τις διακοπές τους εξαιτίας των πυρκαγιών, η ελληνική κυβέρνηση, σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, θα προσφέρει μία εβδομάδα δωρεάν διακοπές στη Ρόδο την προσεχή άνοιξη και το προσεχές φθινόπωρο, ώστε να διασφαλίσουμε ότι θα επιστρέψουν στο νησί και θα απολαύσουν τη φυσική ομορφιά του.
Ed Balls: Κύριε Πρωθυπουργέ, γνωρίζετε ότι σχεδόν κάθε Βρετανός τουρίστας που μίλησε στα μέσα ενημέρωσης, παρά την ταλαιπωρία που υπέστη λόγω των πυρκαγιών, εξήρε τον τρόπο με τον οποίο οι Έλληνες πολίτες, οι ελληνικές αρχές, τους υποστήριξαν, τους βοήθησαν, τους στάθηκαν για να ξεπεράσουν αυτές τις δύσκολες στιγμές. Πιστεύω αυτό δείχνει τον σεβασμό που έχουν οι Βρετανοί τουρίστες για τους Έλληνες, αλλά και πόσο σημαντικός είναι αυτός ο κλάδος για την χώρα σας.
Πείτε μας, παρακαλώ, μιλώντας για σήμερα και για τις επόμενες εβδομάδες, εάν κάποιος σκέφτεται ή σχεδιάζει να έρθει διακοπές στην Ελλάδα, ή αν έχει κάνει κρατήσεις, θα πρέπει οι Βρετανοί τουρίστες να έρθουν στην Ελλάδα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ασφαλώς θα πρέπει να έρθουν στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει ο παραμικρός κίνδυνος. Όπως σας είπα, Ed, πάντα είχαμε φωτιές, δεν πρόκειται για ελληνικό πρόβλημα, είναι ένα πρόβλημα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Αυτό που μπορώ να σας πω, και φάνηκε στη Ρόδο, είναι ότι είμαστε πολύ καλύτερα προετοιμασμένοι για τέτοιου είδους περιστατικά. Στην Ελλάδα έχουμε, εδώ και τρία χρόνια, κάτι που δεν διαθέτετε ακόμα στο Ηνωμένο Βασίλειο: τον αριθμό έκτακτης ανάγκης «112», που σημαίνει ότι μπορούμε ανά πάσα στιγμή να στείλουμε έκτακτες ειδοποιήσεις σε όλους όσοι επηρεάζονται από οποιαδήποτε φυσική καταστροφή.
Ορθώς επισημάνατε ότι οι Ροδίτες είναι εξαιρετικά υποστηρικτικοί, άνοιξαν τα σπίτια τους. Πιστεύω λοιπόν ότι, ως μία πράξη γενναιοδωρίας αλλά και ανταπόδοσης, όχι μόνον όλοι οι τουρίστες που έχουν κλείσει διακοπές στη Ρόδο -και θα πρέπει να πάνε- αλλά και όσοι εξετάζουν κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, γιατί να μην επιλέξουν τη Ρόδο; Καταλαβαίνω ότι οι καιρικές συνθήκες στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήταν ακριβώς υπέροχες τον τελευταίο μήνα. Άρα, εάν ψάχνετε να κάνετε κάποια κράτηση την τελευταία στιγμή, είμαι βέβαιος ότι μπορείτε να βρείτε εξαιρετικές προσφορές για την Ρόδο ή για οποιονδήποτε άλλον προορισμό στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα είναι απολύτως ασφαλής. Δίνουμε μεγάλη έμφαση στην ασφάλεια, προφανώς. Και, όπως σας είπα, ακόμα και στη Ρόδο λιγότερο από το 15% του νησιού επηρεάστηκε. Επομένως, καθώς οι φωτιές ήταν σε εξέλιξη στη νοτιοδυτική Ρόδο, το υπόλοιπο νησί λειτουργούσε κανονικότατα.
Kate Garraway: Ας ελπίσουμε ότι ταξιδιώτες θα το κάνουν αυτό, διότι είναι ένα υπέροχο μέρος να επισκεφτεί κανείς. Αναφέρατε ότι, φυσικά, δεν είναι σπάνιο να εκδηλώνονται σοβαρές πυρκαγιές, όμως Υπουργοί σας έχουν αναφέρει ότι αυτό ήταν ακραίο και ότι εμπλέκεται η κλιματική αλλαγή. Βρίσκεστε στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής, με βάση αυτά που έχετε βιώσει ως χώρα.
Τι σκέφτεστε όταν άλλοι ηγέτες δεν φαίνεται να το εκλαμβάνουν σοβαρά αυτό; Ο Rishi Sunak έδωσε άδειες για περισσότερα διυλιστήρια και εργασίες που συνδέονται με το πετρέλαιο. Συνεπώς, μήπως αυτά σας κάνουν να σκέφτεστε «απλά δεν καταλαβαίνετε», όταν άλλες χώρες υιοθετούν μία διαφορετική προσέγγιση; Καθώς έχετε τα δικά σας ενεργειακά ζητήματα στην Ελλάδα, σωστά;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σωστά σημειώνετε ότι πρέπει να μιλάμε ενεργά για κάτι που είναι, θα έπρεπε να είναι, μία προφανής αλήθεια: η κλιματική αλλαγή είναι μαζί μας και μας επηρεάζει όλους με διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί να έχουμε περισσότερα ακραία καιρικά φαινόμενα στη Μεσόγειο, το ίδιο μπορεί να ισχύει επίσης για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής μετάβασης μακριά από τα ορυκτά καύσιμα. Ήδη καλύπτουμε σχεδόν το 50% των αναγκών μας σε ηλεκτρικό ρεύμα μέσω ανανεώσιμων πηγών. Θέλουμε να φτάσουμε στο 80% έως το 2030. Αντιμετωπίζουμε τόσο το σκέλος της προσαρμογής όσο και το κομμάτι του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής με μεγάλη σοβαρότητα.
Γνωρίζουμε, επίσης, ότι αυτή είναι μία επιλογή που δεν είναι σωστή μόνο από πλευράς αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Όλοι είδαμε τι συνέβη με την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Οι ανανεώσιμες πηγές είναι ένας φθηνότερος τρόπος να παράγουμε ενέργεια και κανείς δεν μπορεί να μας στερήσει τον ήλιο και τον άνεμο.
Άρα, δεν μιλάμε μόνο για μία επιλογή που είναι αρμόζουσα για το περιβάλλον. Πιστεύω ότι είναι επίσης μία σοφή γεωπολιτική επιλογή και σίγουρα κινούμαστε σε αυτή την κατεύθυνση ως χώρα.
Ed Balls: Όμως, κύριε Πρωθυπουργέ, είστε πολιτικός και οι πολιτικοί πρέπει να κερδίζουν εκλογές. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες επικρατήσατε σε εκλογές. Υπήρξαν άνθρωποι που σας έλεγαν, τους μήνες πριν από τις εκλογές στην Ελλάδα, ότι θα έπρεπε να επιβραδύνετε όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή, ότι θα έπρεπε να μειώσετε το βάρος που ζητάτε να επωμιστούν οι πολίτες, επειδή αυτό είναι καλύτερο πολιτικά σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πράγματι, κερδίσαμε μια εντυπωσιακή νίκη πριν από λίγες εβδομάδες. Έχουμε την απόλυτη πλειοψηφία και μια πολύ σαφή εντολή να προωθήσουμε σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να προωθήσουμε σχετίζονται προφανώς με το κλίμα. Το καλό είναι ότι διαθέτουμε σημαντική χρηματοδότηση και από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να κάνουμε πιο ομαλή τη μετάβαση για τα νοικοκυριά.
Μπορώ όμως να σας πω ότι τα νοικοκυριά επλήγησαν ιδιαίτερα από τις αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου και έπρεπε να παρέμβουμε και να δαπανησουμε ένα σημαντικό ποσό για να διασφαλίσουμε ότι τα κόστη αυτά θα απορροφηθούν από το κράτος. Και βέβαια, για τις περιοχές της Ελλάδας οι οποίες, για παράδειγμα, εξακολουθούν να εξαρτώνται από τον λιγνίτη, έχουμε ένα ειδικό σχέδιο για να τις βοηθήσουμε να μεταβούν σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Επομένως, λαμβάνω πολύ σοβαρά υπόψη μου αυτές τις ανησυχίες των πολιτών. Ωστόσο, στο τέλος της ημέρας, όπως σας είπα, η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα είναι πιο οικονομική και για τα νοικοκυριά. Κοιτάξετε σε μερικά από τα ελληνικά νησιά, που έχουν γίνει «πράσινα», ειδικά για τα μικρότερα νησιά, είναι πολύ πιο εύκολο να το καταφέρουμε. Στην αρχή είχαμε αντίσταση από τους ντόπιους αλλά μόλις δουν ότι στην πραγματικότητα πληρώνουν πολύ λιγότερα για το ηλεκτρικό ρεύμα, γίνονται πολύ πιο υποστηρικτικοί.
Άρα, ναι, αναγνωρίζω απόλυτα ότι βραχυπρόθεσμα μπορεί να υπάρξουν κάποιες δυσκολίες, αλλά αυτές οι πολιτικές είναι πολύ λογικές από οικονομικής άποψης. Δεν είναι κατάλληλες μόνο από την άποψη ότι μας βοηθούν να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή.
Kate Garraway: Βρίσκεστε στην πρώτη γραμμή και στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, του προσφυγικού. Τι πιστεύετε -μιας και έχετε υιοθετήσει μια πολύ πιο σκληρή γραμμή πρόσφατα- ότι θα μπορούσατε να διδάξετε στον Rishi Sunak; Τι θα τον συμβουλεύατε να κάνει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό που μπορώ να σου πω, Kate, είναι ότι κάθε κατάσταση είναι διαφορετική. Έχουμε υιοθετήσει μια αυστηρή αλλά δίκαιη προσέγγιση όσον αφορά τη μετανάστευση και έχουμε καταφέρει να μειώσουμε σημαντικά τις ροές μεταναστών που φτάνουν στα νησιά μας, κατά περισσότερο από 80%. Ταυτόχρονα, έχουμε διασώσει χιλιάδες ανθρώπους στη θάλασσα, αλλά έχουμε επικεντρωθεί πραγματικά στο να διασφαλίσουμε ότι θα τσακίσουμε τα δίκτυα των διακινητών, εκείνων που εκμεταλλεύονται απελπισμένους ανθρώπους προσφέροντάς τους κάτι που «πουλούν» ως ασφαλές, όμως θα μπορούσε κάλλιστα να καταλήξει σε τραγωδία.
Είμαι, λοιπόν, μεγάλος υποστηρικτής της συνεργασίας με τις χώρες διέλευσης, με τις χώρες προέλευσης και της έμφασης στην εξάλειψη των διακινητών, οι οποίοι θησαυρίζουν επωφελούμενοι από τον πόνο απεγνωσμένων ανθρώπων. Έχω παράλληλα πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι πρέπει να προσφέρουμε νόμιμες οδούς μετανάστευσης. Η Ελλάδα, για παράδειγμα, έχει αυτή τη στιγμή ανάγκη από εργάτες γης στον αγροτικό κλάδο. Επομένως, πρέπει να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στους ανθρώπους που θέλουν να έρθουν και να εργαστούν στην Ελλάδα νόμιμες οδούς για να έρθουν και να το πράξουν.
Θέλουμε όμως να το κάνουμε με τους δικούς μας όρους. Δεν θέλουμε οι διακινητές να υπαγορεύουν τη μεταναστευτική μας πολιτική. Και φυσικά, αυτό δεν είναι ελληνικό πρόβλημα, είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Καθιστά αναγκαίο να συνομιλήσουμε με τους ανθρώπους, με τις χώρες της νότιας Μεσογείου από όπου συνήθως αποπλέουν οι βάρκες.
Ed Balls: Κύριε Πρωθυπουργέ, η συμβουλή σας είναι ευπρόσδεκτη. Η συμβουλή σας προς τους Βρετανούς, «ελάτε στην Ελλάδα», είμαι σίγουρος ότι πάρα πολλοί άνθρωποι θα ακολουθήσουν τη συμβουλή σας. Και ανυπομονούμε να σας έχουμε ξανά στο στούντιο εδώ, όταν θα βρεθείτε ξανά στο Λονδίνο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Επιτρέψτε μου να το επαναλάβω: η Ελλάδα είναι απολύτως ασφαλής και όλα λειτουργούν κανονικά. Και όσοι από εσάς ψάχνετε για κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, ελάτε στη Ρόδο.
Ed Balls: Ευχαριστούμε κ. Πρωθυπουργέ
Kate Garraway: Κύριε Πρωθυπουργέ, κ. Μητσοτάκη, υποστηριξατε την τουριστική σας βιομηχανία σήμερα το πρωί. Πραγματικά εκτιμούμε τον χρόνο σας. Σας ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ πολύ. Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Kate Garraway: Παρακαλούμε. Θα υπάρχουν σίγουρα άνθρωποι που θα ψάχνουν για αποδράσεις της τελευταίας στιγμής όταν ακούσουν από τον Des για τον καιρό μας εδώ.